Yayımlandığı Resmî Gazete: 25 Ağustos 1998
Resmî Gazete Sayısı: 23410
Hazırlayan Kurum: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

1. Amaç

Bu yönetmelik, yapılacak sığınakların çeşitlerini, özelliklerini, kimler tarafından yapılacağını, nasıl kullanılacağını ve korunacağını belirleyen kuralları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.

2. Kapsam

• 3194 sayılı İmar Kanunu kapsamındaki imar planlarına tabi alanlar,
• Belediye sınırları içindeki yapılaşma alanları,
• Savaş, afet ve olağanüstü durumlara karşı korunma amacıyla yapılan tüm sığınaklar.

3. Yasal Dayanak

Bu yönetmelik, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 36. ve 44. maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

4. Sığınak Tanımı ve Çeşitleri

Sığınak Nedir?

Sığınak; nükleer, biyolojik, kimyasal saldırılar ile doğal afetlerden insan ve eşyaların korunması için inşa edilen özel yapılardır.

a) Kullanacaklara Göre Sığınak Türleri

• Özel Sığınaklar: Konut, fabrika, kamu binalarında bulunan sığınaklardır.
• Genel Sığınaklar: Dışarıdaki halkın korunması için yapılan büyük kapasiteli sığınaklardır.

b) Kullanım Amacına Göre

• Basınç Sığınakları: Nükleer ve konvansiyonel silahlara karşı yüksek koruma sağlar.
• Serpinti Sığınakları: Radyasyon, kimyasal ve biyolojik etkilerden korur; genellikle bodrum katlarda veya bahçelerde inşa edilir.

5. Serpinti Sığınaklarının Yapım Kuralları

• Kişi başına alan: En az 1 m²
• Tavan yüksekliği: En az 2,40 m
• Duvar kalınlığı: Beton 60 cm, Tuğla 75 cm, Sıkıştırılmış toprak 90 cm
• Giriş: En az bir dönüşlü, demir kapılı
• Havalandırma: Doğal ve/veya mekanik; kişi sayısına göre menfez boyutları
• Hijyen: Kanalizasyona bağlı, alafranga tuvalet
• Engelli erişimi: TSE standartlarına uygun

6. Sığınak Yapma Zorunluluğu Aranmayan Durumlar

• 8 daireden az konutlar
• 800 m²’den küçük iş yeri veya konutlar
• Köy yerleşimlerinde ruhsatsız yapılar
• Ortak parsellerde 800 m²’yi aşmayan yapılar

7. Sığınak Yaptırma Sorumluluğu

Resmi ve özel yapılarda sığınak, malikler veya işletme sahipleri tarafından yapılır; bakım masrafları da kendilerine aittir.

8. Sığınakların Kullanımı ve Denetimi

• Bakım ve koruma: Yöneticiler veya bina koruma amirleri sorumludur.
• Denetim: Belediye, sivil savunma birimleri ve mülki idare amirliği tarafından yapılır.
• Tescil: Sığınaklar tapuda ortak alan olarak gösterilir; satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz.

9. Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzni

• Gerekli sığınak ayrılmadan yapı ruhsatı verilemez.
• Sığınak olmadan yapı kullanma izni düzenlenemez.
• Kullanım dışı bırakılması için mülki idare amirliği izni gerekir.
• Aykırılıklar en fazla 3 ay içinde giderilmelidir.

10. İmar Planları ve Genel Sığınaklar

İmar planlarında sığınak alanları belirlenir; metro, otopark, tiyatro gibi tesisler gerektiğinde genel sığınak olarak da kullanılabilir.

11. Cezai Hükümler

Yönetmelik hükümlerine aykırı yapılar için 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca işlem yapılır.

12. Yürürlük ve Yürütme

• Yürürlük Tarihi: 25 Ağustos 1998
• Yürütme: Bayındırlık ve İskan Bakanı